Een onbekende wereld

In onze bibliotheek staan een aantal bijzondere boeken over allerlei verschillende landen, een soort Lonely-Planet avant la lettre. In de boeken staan uitgebreide beschrijvingen van landen, de mensen die er wonen, de dieren en de natuur. In tegenstelling tot de reisboeken van nu werden de boeken niet geschreven met de verwachting dat de lezer het land kon of wilde bezoeken. Het was een boek om bij weg te dromen. In 1671 verschijnt een dergelijk boek over Zuid-Amerika. Het land waar Jacob le Maire en Willem Cornelisz. Schouten ruim vijftig jaar daarvoor Kaap Hoorn ontdekten en daarmee een nieuwe route naar Oost-Indië.

Bergen, fonteinen, stromen en huizen
De titel van het boek geeft gelijk al goed weer wat de lezer kan verwachten: De Nieuwe en Onbekende Wereld: of beschrijving van America en ’t Zuid-Land, Vervaetende d’Oorsprong der Americaenen en Zuid-Landers, gedenkwaerdige togten derwaerds, Gelegenheid der vaste Kusten, Eilanden, Steden, Sterkten, Dorpen, Tempels, Bergen, Fonteinen, Stroomen, Huisen, de natuur van Beesten, Boomen, Planten en vreemde Gewasschen (…). De auteur van het boek was Arnoldus Montanus, hij heeft ook de afbeeldingen gemaakt in het boek. Op 28 juli 1670 kreeg Jacob Meurs een octrooi van de staten van Holland en Westfriesland om dit boek te mogen drukken en verkopen voor de periode van 15 jaar.

Titel
Het boek begint met een hoofdstuk over de herkomst van de Amerikanen, gevolgd door een hoofdstuk over de ontdekkers van Amerika. Daarna volgt de beschrijving van het land. Eerst Noord-Amerika met ‘nova Francia’, dan Nieuw-Engeland, Nieuw-Nederland. Daarna zakt de auteur verder af naar het zuiden: Florida, Cuba en Porto Rico. Daarna Mexico, Guatemala, Peru en Brazilië. De landen worden uitgebreid beschreven; door wie en wanneer werden ze ontdekt, welke oorlogen hebben er plaats gevonden, de belangrijkste steden en havensteden en de flora en fauna. In het boek staan vele afbeeldingen van de oorspronkelijke bevolking, de natuur en de steden, havens en forten. Er wordt geschreven over kannibalen, afgoden, ananas en aardappelen en de ‘colibrey, een gaedeloos schoon vogeltje’.

Geselecteerd uit onze collectie
72T9: A. Montanus, De Nieuwe en Onbekende Wereld (…), (Amsterdam 1671)