Proefpolder Andijk

Het grootschalige project Zuiderzeewerken startte in de jaren 1920 met de aanleg van de Afsluitdijk om het land rondom de Zuiderzee beter te beschermen. De voltooiing van de Afsluitdijk in mei 1932 betekende het einde van de Zuiderzee en het ontstaan van het IJsselmeer. Niet lang daarna viel de Wieringermeer droog. Later volgden de inpolderingen van de Noordoostpolder, Noord-Flevoland en Zuid-Flevoland. Om alvast ervaring op te doen voor deze grote projecten begon de overheid midden jaren twintig met de aanleg van een proefpolder bij Andijk.

De Zuiderzeewerken van Lely
De Zuiderzee was een gevaarlijke en onstuimige zee. In 1916 vond een grote overstroming plaats in het Zuiderzeegebied. De regering wilde dit gevaar beteugelen. Al in de negentiende eeuw bedachten ingenieurs plannen om de Zuiderzee af te sluiten en in te polderen, waaronder het plan van Cornelis Lely uit 1891. Hierdoor zou de kans op overstromingen afnemen en meer land beschikbaar komen voor landbouw en woningbouw. Lely bepleitte onder andere dat de Zuiderzee een meer moest worden en dat grote delen daarvan moesten worden ingepolderd. De uitvoering van de plannen heeft jaren geduurd. De laatste aangelegde polder viel in 1968 droog. Het plan van Lely was toen grotendeels uitgevoerd.  

Oefenen in Andijk
Het aanleggen van de grote polders was een ingewikkelde klus. Daarom wilden de ingenieurs eerst ‘oefenen’ met een klein stukje Zuiderzee bij Andijk. Het project begon in 1926 en al op 27 augustus 1927 viel de proefpolder van veertig hectare droog. Totale kosten: ongeveer een miljoen gulden. In een speciaal gebouwde boerderij en een laboratorium bekeken onderzoekers hoe ze de zoute grond geschikt konden maken voor landbouw. Ook wilden zij meer weten over de ontzilting, inklinking en opdroging van de bodem.

Al in 1929 was de bodem van de polder zodanig verbeterd dat landbouw mogelijk was. De proefpolder van Andijk was een succes. De opgedane ervaring kwam goed van pas bij de aanleg van de veel grotere polder de Wieringermeer. De proefpolder Andijk bestaat nog steeds. Het is tegenwoordig een recreatiegebied met vakantiewoningen.

Geselecteerd uit onze collectie
120D8 P. Schuurman, ‘De proefpolder bij Andijk’ in: West-Friesland Oud & Nieuw, jaarboek 2 (1928), blz. 130-134.
0371 Archief van de gemeente Andijk (1811-1925).
0473 Archief van het gemeentebestuur Andijk (1926-1978).

Wilt u meer weten over de proefpolder in Andijk? Zoek dan verder in onze collectie.