Agenda

<< Maart 2024 >> 
 ma  di  wo  do  vr  za  zo 
      1  2  3
  4  5  6  7  8  910
11121314151617
18192021222324
25262728293031
 

Yes, we have found your ship! Een zeilemaker met schulden

14 maart 2016

Op de bodem van de Finse Golf is een uitzonderlijk goed bewaard oorlogsschip uit het begin van de 18de eeuw teruggevonden. Het schip ligt 62 meter diep, door het koude en diepe water is de houten constructie van het schip vrijwel intact. Alle kanonnen staan zelfs nog op het dek. Vermoedelijk behoort het schip tot de Admiraliteit van West-Friesland en is het in 1708 gebouwd aan het Westereiland in Medemblik. Nooit eerder is een Nederlands oorlogsschip uit de Gouden Eeuw in zo’n goede staat teruggevonden. 

01.Canon on deck SubZone

Een zeilmaker met schulden
Op 14 maart 2016 maakte de gemeente Medemblik de vondst van de in augustus 1715 in Finland gezonken schip via een persbericht bekend. Het schip was in Medemblik gebouwd. Een groot deel van de bemanning was Medemblikker, bijvoorbeeld de eerste schipper en de eerste schrijver. Maar de bemanning kwam ook van elders. Een groot deel van de opvarenden verdronk voor de kust van Finland.

Het is vaak moeilijk na te gaan welke mensen bij een scheepsramp om het leven kwamen. Hun begrafenis werd niet geregistreerd in de begraafboeken. Er werd ook geen impost (belasting) betaald, dus in de boeken met impost op begraven komen drenkelingen ook niet voor. Door te zoeken in verschillende bronnen is het mogelijk na te gaan of iemand de ramp overleefd had en hoe zijn leven verder verlopen was.

Pieter Sijmesz. Baas kwam uit Grootebroek, hij was de eerste zeilmaker aan boord van het schip. Een belangrijke functie; beschadigde zeilen konden een reis flink vertragen. Een goede vakman kon dit voorkomen. Voor zijn vakmanschap verdiende hij 20 gulden per maand. Pieter Sijmesz. Baas overleefde de ramp, want zijn naam komt voor in bronnen ná 1715. In de Doop-, Trouw- en Begraafboeken van Grootebroek vinden we meer informatie over het leven van Pieter Baas, onder andere in de boeken waarin de impost op begraven werd bijgehouden. In oktober 1720 werd impost betaald voor de begrafenis van Sijmon Pietersz. Seijlemaker, zijn vader was Pieter Sijmonsz. Seijlemaker. Daarna volgden meer kinderen waarvan de vader Pieter Seijlemaker of Zeijlemaker was; in september 1723 een zoon, in december 1724 een ongedoopt kind, in februari 1727 een dochter, in juni 1729 een zoon en in augustus 1732 een zoon. Dit is zeer waarschijnlijk Pieter Baas die in 1715 aan boord van het onfortuinlijke schip stapte, maar de ramp overleefde.

opvarende Medemblik

In het oud-notariële archief zijn aktes te vinden waarin Pieter Baas voorkomt. In februari 1736 werd een akte opgemaakt over de huurschuld van Pieter Baas ‘in de wandelinge’ Pieter Sijlemaker genoemd. Het lijkt erop dat Pieter Baas in de loop der jaren zijn beroep als achternaam is gaan gebruiken. Dit was voor 1811 niet ongebruikelijk, achternamen waren nog niet vastgelegd en konden veranderen. Pieter Baas had een huurschuld van 145 gulden over het jaar 1735, hij had een stuk grasland in Bovenkarspel gehuurd. De huurbaas had beslag laten leggen op een aantal koeien van Pieter. Als Pieter niet binnen drie weken zou betalen, dan werden de koeien getaxeerd en verkocht om de schuld te voldoen.

In een notariële akte van 7 mei 1737 laten Pieter en zijn vrouw Geert Arenthouts hun testament opmaken. Geert was ziek; vaak was dit een aanleiding om een testament op te laten stellen. Geert herstelde, want op 10 augustus 1744 liet het paar weer een testament maken. In beide aktes werden de namen van de kinderen niet genoemd, wel wordt een aantal keer gesproken over kind of kinderen voortkomend uit het huwelijk. Mogelijk dat geen van de kinderen van Geert en Pieter de kindertijd hadden overleefd. Bij de laatste akte was het Pieter die ‘ziek en swak’ was. Niet lang daarna overleed hij. Op 17 augustus 1744 betaalde Dirk Aarnoutsz. 3 gulden impost voor de begrafenis van Pieter Zeijlemaker. Geert Arenthouts werd begraven in Grootebroek op 29 december 1756; zij was in de tussenliggende jaren hertrouwd met Pieter Kreuk. 

chat loading...