Een aanzegger aan de deur

“Aanzeggers”, wie weet nog wat dat zijn? Tot na de Tweede Wereldoorlog waren ze in Westfriesland te vinden. Aanzeggers gingen de huizen van een stad of dorp langs om de inwoners op de hoogte te stellen van begrafenissen, huwelijken en meer. In Enkhuizen hadden plaatselijke drukkers hier een handig hulpmiddel voor bedacht: "Aanzegcedulen". Dit waren een soort adreslijsten van hoofdbewoners op volgorde van de straten. De familie van een bruidspaar of overledene zette een streepje bij de namen waar de aanzeggers moesten aankloppen.

Het Westfries Archief heeft Enkhuizer aanzegcedulen uit de achttiende en negentiende eeuw. De oudste is van 1761, de jongste van 1858. De aanzegcedule van het huwelijk van Jan Carel Fredrik von Schmidt auf Altenstadt en Henriëtta Joanna van der Willige dateert van 28 mei 1812. Op de titelpagina staat dat het huwelijk in Hoogkarspel is voltrokken. Misschien had de familie van de bruid daar een “buiten”. Meer regenten uit Enkhuizen en Hoorn hadden een zomerverblijf in een dorp in de omgeving. Een voorbeeld is de boerderij de “Duijvenbrug” in Hoogkarspel van de Enkhuizer familie Duijvens-Verbrugge.

titelpagina

De aangestreepte namen behoren, net als het bruidspaar, vooral tot de "deftige" Enkhuizer families. Zo kreeg mr. C. van der Willige een aanzegger aan de deur. Maar een paar huizen verderop werd aanstaand burgemeester Hugo Adriaan van Bleijswijk overgeslagen. Op de aanzegcedulen komen we veel familienamen tegen die nog altijd in Enkhuizen en Westfriesland voorkomen. En uiteraard ook de vaak zo bijzondere namen van straten en steegjes in de Haringstad.

De aanzegcedule is opgenomen in onze collectie Gedrukte stukken onder inv. nr. 2031L. Meer informatie is te vinden in het artikel "Enkhuizer aanzegcedulen" van Peter Bakker dat hij publiceerde in Steevast in 1985 (Collectie 0219, 118g37).