Sport en wedstrijden
Kolven, biljarten, voetballen, schaatsen, harddraverij… sporten is populair in Westfriesland. Sportclubs en sportbonden ontstonden in de tweede helft van de negentiende eeuw. Vooral gymnastiek en voetbal waren populair. Maar ook kolven en de harddraverij waren publiekstrekkers. Naast de vele archieven van sportverenigingen zijn de kranten ook een interessante bron om inzicht te krijgen in de populariteit van sport in Westfriesland.
Sport van een verstandig soort
In de negentiende eeuw was sport ‘nieuw’, en werd het soms wat argwanend bekeken. Er werd weinig over geschreven in de krant. Zo schrijft de Nieuwe Hoornsche Courant op 31 mei 1884 over een nieuwe sport van een ‘verstandig soort’: wandelen. Sinds een gravin in Frankrijk besloot op een dag van Parijs naar Versailles te lopen en weer terug raakte de wandelsport in de mode. De Enkhuizer Courant schrijft op 22 juli 1885 een stuk over ‘wielen’. In het stuk weerlegde de auteur de vooroordelen dat fietsen gevaarlijk, ongezond en nutteloos zou zijn.
Hoewel de kranten in de negentiende eeuw niet veel schreven over sportwedstrijden waren zij wel het podium waarin oproepen werden gedaan voor wedstrijden. Zoals in de Enkhuizer Courant van 28 mei 1876 waarin staat aangekondigd dat op vijf juni een biljartwedstrijd zal plaatsvinden. De prijs was een zilveren horloge en de premie twee kistjes Havanna sigaren. Liefhebbers werden uitgenodigd om ‘deze partij met hunnen tegenwoordigheid te vereeren’.
De harddraverij kregen ook aandacht in de krant. Het Nieuws en advertentieblad voor de stad Enkhuizen en Omstreken berichtte op 1 september 1855 dat de draverij van Medemblik door honderden nieuwsgierigen werd bijgewoond. De winnaars van de draverij kregen als prijs twee zilveren presenteertrommels en de premie waren twee zilveren vislepels. Het feest Medemblik werd met een fraai vuurwerk afgesloten.
Duizenden toeschouwers
In het begin van de twintigste eeuw berichtten de kranten vaker over sport. Mogelijk kwam dot door de toenemende populariteit van voetbal. In Hoorn werd in 1889 al (een vorm van) voetbal gespeeld op het schietterrein aan de Buitenluidenijk. In het begin bevonden de meeste voetbalclubs zich in de steden. Maar aan het eind van de jaren twintig en het begin van de jaren dertig van de vorige eeuw groeide het aantal clubs enorm. Ook op het platteland. Belangrijke wedstrijden konden soms wel rekenen op duizenden toeschouwers. Uitgebreide krantenberichten over voetbalhelden van weleer kunt u terug lezen in de krantencollectie.
Maar voetbal was niet de enige sport die een groot publiek naar de turbines lokte. Ook de racesport kon op belangstelling rekenen. De De Noordhollandse Courant, de Vrije Hoornse, Nieuwsblad voor West-Friesland berichtte op 14 april 1947 uitgebreid over een motorrace in Hoorn. Meer dan 8000 bezoekers bezochten de opening van het race-seizoen in Hoorn in het Julianapark.
Geselecteerd uit onze collectie
100N H. den Ouden, ‘Twintig eeuwen West-Friesland, de Westfriezen en hun sport en spel’, in: E. Dekker, H. Lambooij e.a. (red. ), Ach lieve tijd Westfriesland, aflevering 17, Zwolle 2000.
100N A. van Zoonen, ‘Twintig eeuwen West-Friesland, de Westfriezen en hun vertier en vermaak’, in: E. Dekker, H. Lambooij e.a. (red. ), Ach lieve tijd Westfriesland, aflevering 11, Zwolle 1999.