Westfriese notarisakten (1552-1925) online

25 juli 2018

Het Westfries Archief heeft weer een forse stap gezet in het digitaal beschikbaar stellen van de collectie. De archieven van de Westfriese notarissen over de periode 1552-1925 staan sinds deze maand online. Het gaat om tienduizenden akten, verdeeld over meer dan 1 miljoen scans.

De boeken waarin notarissen hun akten opschreven worden “protocollen” genoemd. Het oudste protocol is van een Hoornse notaris. Zijn achternaam had voor een stripverhaal verzonnen kunnen zijn: Hermanus Contractus.
Contractus
Eerste bladzijde uit het protocol van de Hoornse notaris Contractus, 1552-1558.

Het Westfries Archief beheert notarisarchieven van twee tijdvakken:

- oud-notarieel (periode 1552-1842)
- nieuw-notarieel (periode 1843-1935)

Notariële akten zijn een goudmijn voor historisch en genealogisch onderzoek. Wel kan het doornemen van de akten zoals testamenten, boedelscheidingen, contracten en attestaties (getuigenverklaringen) een tijdrovende klus zijn. Als hulpmiddel bij het zoeken hielden de notarissen vaak een klapper bij. Hierin staan alleen de belangrijkste personen in de akten. Sinds 1811 (invoering Franse wetgeving) zijn notarissen verplicht om een repertorium bij te houden. Repertoria zijn uitgebreider dan klappers.

Van klappers en repertoria kunnen we nog steeds plezier hebben. Maar de toegankelijkheid kan beter, zeker in het digitale tijdperk. Daarom werkte een medewerker van het Westfries Archief jarenlang aan een digitale index op de akten van plattelandsnotarissen van vóór 1815. Deze index is nu opgenomen in onze database van Personen op onze website.

Vindt u in de digitale index een notariële akte van iemand die u zoekt? Als u deze vermelding aanklikt, worden de scans van het juiste protocol zichtbaar. Noteer de datum van de akte, dan kunt u deze al bladerend opzoeken. Bij een aantal vermeldingen gaat u zelfs direct naar de juiste akte. Onze vrijwilligers werken er hard aan om dit voor alle protocollen, maar ook voor andere bronnen in de index, mogelijk te maken.

notaris 1

De notaris. Ets uit: Abbildung und Beschreibung der gemeinnützlichen Hauptstände, 1698.

Veel bijzondere verhalen in het oud-notarieel archief zijn al vinden op onze website onder de rubriek Westfriezen bij de notaris. Het oud-notarieel archief van Hoorn, Enkhuizen, Medemblik, Hoogwoud, Ursem en een groot deel van Berkhout is niet in de digitale index opgenomen. Van Sijbekarspel, Benningbroek, Obdam, Hensbroek, Opmeer en Spanbroek en een klein aantal Hoornse protocollen zijn indexen op papier beschikbaar. Deze zijn in te zien op de studiezaal.

Scans van de notariële akten van 1926-1935 komen later dit jaar online.