Ga naar content
Op woensdag 9 juli is onze studiezaal gesloten voor publiek in verband met een evenement. Op donderdag 10 juli zijn wij om dezelfde reden telefonisch niet bereikbaar vanaf 14.00 uur. U kunt ons een bericht sturen via het contactformulier
Winkelwagen

Zoeken in de collectie

Uw zoekacties: Oud archief stad Enkhuizen
0120 Oud archief stad Enkhuizen
Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Naar boven om te zoeken
0120   Oud archief stad Enkhuizen
Inleiding
Voorrede
Verantwoording van de inventarisatie
laatste wijziging 25-06-2025
4.396 beschreven archiefstukken
159 gedigitaliseerd
totaal 16.235 bestanden
Inventaris
1. Inleiding
2. Handvesten en privilegiën rakende het algemeen bestuur
1 Akte opgemaakt te Dordrecht op woensdag na St. Pouwelsbekering 1355, waarbij graaf Willem V het dorp Gommerskerspel verenigt met Enkhuizen, waarna ze voortaan samen Enkhuizen genoemd zullen worden. De vrijheid reikt tot 200 roeden westwaarts aan Bovenkarspel. Enkhuizen krijgt dezelfde stadsrechten en privileges als aan Medemblik gegeven zijn. Waaronder een jaarmarkt die veertien dagen mag duren, beginnend vier dagen voor St. Jansonthoofding (29 augustus). Ook moet Enkhuizen samen met Bovenkarspel en Grootebroek in de heervaart dienen met dertig mannen, 27 januari 1355(1356)
2 Akte opgemaakt te Aelbrechtsberg op Onze Lieve Vrouwe Boodschap (25 maart) 1288 waarbij graaf Floris V verschillende rechten en vrijheden schenkt aan de stad Medemblik.
Vidimus op perkament gegeven door de baljuw van Medemblik, Johannes de Bruweles en de schepenen Jacobus Symonsz en Martinus Folkertsz , op de feestdag van St. Pieterstoel (22 februari) 1356
0120 Oud archief stad Enkhuizen
Inventaris
2. Handvesten en privilegiën rakende het algemeen bestuur
2
Akte opgemaakt te Aelbrechtsberg op Onze Lieve Vrouwe Boodschap (25 maart) 1288 waarbij graaf Floris V verschillende rechten en vrijheden schenkt aan de stad Medemblik.
Vidimus op perkament gegeven door de baljuw van Medemblik, Johannes de Bruweles en de schepenen Jacobus Symonsz en Martinus Folkertsz , op de feestdag van St. Pieterstoel (22 februari) 1356
Omvang:
1 charter
NB:
Alleen het geschonden zegel in groene was van Jacobus Symonsz is nog bewaard. Ook vermeld: Handvesten en privilegiën van Medemblik, blz.1; van Mieris, Groot Charterboek, I, 478.
Oude Orde:
3
bergnr:
2
Namen:
laatste wijziging 06-05-2025
3 Graaf Willem V verleent diverse rechten en vrijheden aan Enkhuizen en Gommerskerspel, welke voortaan tesamen één stad zullen uitmaken. Opgemaakt te Gouda, maandag na zondag Laetare , 16 maart 1355
4 Graaf Willem V vergunt aan die van Enkhuizen, dat wanneer iemand van hen zijn lijf verbeurde, hij niet meer zal verbeuren dan de helft van zijn goed. Waren er enige van hunne handvesten verloren gegaan dan zouden deze vernieuwd worden: voorts vergeeft hij hun alle geweld door hen gepleegd in de oorlog tussen hem en zijn moeder. Opgemaakt te Den Haag, donderdag na St. Maarten in de zomer , 7 juli 1356
5 Graaf Willem VI verleent aan de stede Enkhuizen enige rechten: niemand zal zoden delven uit het uiterdijks-land dan met betaling van zeker zodengeld. Er zullen sluizen en spuien in de havendijk te Enkhuizen gelegd worden. Geen kinderen zullen het goed van hun ouders verbeuren. Schepenen zullen niet gestraft worden voor een gewijsde ten ware het bleek dat zij daarvoor iets genomen hadden. Niemand zal tot schout, schepen of raad benoemd worden, dan die drie jaren in Enkhuizen gewoond heeft. De schout zal ieder jaar zondag na Hemelvaartsdag zeven schepenen verkiezen. Opgemaakt te Den Haag, 20 april 1412
6 Hertog Philips bevestigt alle handvesten en privilegiën die door de hertog van Brabant, hertog Jan van Beieren en door andere graven en gravinnen van Holland aan die van Enkhuizen zijn verleend. Opgemaakt te Mechelen, 1 maart 1426
7 Philips van Bourgondië verleent aan die van Enkhuizen de volgende rechten en vrijheden. Geen jongeman zal zich heimelijk aan een jonge dochter aldaar mogen verbinden. Vreemdelingen, die in de stad iets erven, zullen meebetalen in de laatste bede van de hertog. Ook geestelijke personen wonende te Enkhuizen zullen aan deze bede bijdragen. De schout zal voortaan het gerecht der stede niet meer kiezen, maken en de eed afnemen, dan in het stedehuis of het gasthuis. Bij het overlijden van iemand uit het gerecht of de raad, zal de schout met het gerecht een ander in zijn plaats mogen benoemen, opgemaakt 3 maart 1452
8 Prins Karel van Bourgondië verleent namens zijn vader hertog Philips aan die van Enkhuizen het recht dat zij alle kwaaddoeners en misdadigers, naar eis van hun misdrijven, zowel uit het Oosterbaljuwschap van Westfriesland als buiten de limieten der stede van Enkhuizen zullen mogen bannen. Opgemaakt te Den Haag, 2 september 1462
9 Prins Karel van Bourgondië belooft dat wanneer hij na de dood van zijn vader, hertog Philips van Bourgondië, tot graaf van deze landen zal zijn gehuldigd, hij de rechten en vrijheden van Enkhuizen zal beschermen en onderhouden. Opgemaakt te Den Haag, 4 september 1462
10 Maximiliaan van Oostenrijk bevestigt, na de dood van zijn schoonvader Karel de Stoute, alle handvesten en privilegiën door de vorige graven en gravinnen van Holland aan die van Enkhuizen gegeven. Opgemaakt te Amsterdam, 5 april 1478
11-1897 Maximiliaan, Roomskoning, en Philips de Schone, verlenen aan die van Enkhuizen enkele rechten en vrijheden, 20 december 1492
12 Philips de Schone bevestigt het privilege dat door zijn vader Maximiliaan en door hemzelf op de 20e december 1492 aan die van Enkhuizen werd gegeven. Opgemaakt te Den Haag, 16 juli 1497
13 Akte van vergunning door Keizer Maximiliaan en aartshertog Karel aan die van Enkhuizen om voortaan ieder jaar op nieuwjaarsdag één van de drie burgemeesters van het vorige jaar te laten aanblijven om de drie gekozen burgemeesters te onderrichten, mits deze vier burgemeesters geen broeder- of zusterlingen zullen zijn. Opgemaakt te Mechelen, 23 november 1512
14 Karel V vergunt aan die van Enkhuizen voor de eerste maal door de oude en nieuwe burgemeesters tot het bestuur van de stad te laten verkiezen twintig mannen, in de ouderdom van dertig jaar of ouder, zonder te letten op hun rijkdom maar wel op hun ervarenheid. Daarbij zullen niet mogen worden gekozen de vader met de zoon, broeders of andere nabestaanden, aan wie volgens het gemene recht verboden is leden van één college te zijn. Verder vergunt hij hun jaarlijks uit deze twintig mannen, naar gewoonte, de nieuwe burgemeesters te kiezen. Indien één of meer van die twintig mannen kwamen te overlijden of vertrekken, zouden de overigen van hen anderen in hunne plaats kiezen en deze de eed in handen van schout en burgemeesters doen. Opgemaakt te Mechelen, 20 maart 1523
15-15 Koning Philips II belooft dat hij na zijn huldiging als graaf van Holland en Westfriesland de privilegiën en vrijheden van deze gewesten getrouw zal handhaven. Opgemaakt te Dordrecht, 26 september 1549
16 Beschikking van prins Willem van Oranje betreffende:
a. de vrijdom van impost op de kleine bieren
b. de vrijdom van de Wassenaarse tollen
c. de betaling van renten te Amsterdam en op andere vijandelijke plaatsen
d. het achterwezen der voorgaande toerusting
e. het geschut en de klokken daartoe te gebruiken
f. het halen van ballast op Huisduinen
g. het gebruik der kloostergoederen
h. de oprichting van een pesthuis
Opgemaakt te Delft, 27 maart 1573
17a Prins Willem van Oranje verleent toestemming aan de vroedschap van Enkhuizen om jaarlijks uit haar leden of andere notabele burgers één of twee personen te kiezen tot de bediening van het thesaurierschap, zo ook één of twee fabrieksmeesters, op zodanige wedde als zij hun zal toeleggen. Burgemeesters zullen hun de behoorlijke eed afnemen, cautie voor hunne administratie doen stellen en hunne rekening nazien. Ook zal de vroedschap de benoemde personen mogen continueren of anderen in hunne plaats stellen. Opgemaakt te Middelburg, 1 februari 1577
17b Ordonnantie op de weeskamer van Enkhuizen, vastgesteld door de Staten van Holland en Westfriesland, 13 oktober 1616. Met extract-resolutie van de Staten tot nadere interpretatie van artikel 2 titel II van die ordonnantie, 6 september 1639
17c Octrooi verleent door de Staten van Holland en Westfriesland aan burgemeesters en regeerders van Enkhuizen om voortaan jaarlijks vijf in plaats van vier weesmeesters te kiezen en om commissarissen van de kleine zaken tot fl. 50,- in plaats van fl. 40,- te doen behandelen, 10 december 1663
18a Octrooi verleend door de Staten van Holland en Westfriesland aan de stad Enkhuizen waarbij de drie nieuw gekozen burgemeesters jaarlijks op de eerste januari zeven schepenen zullen verkiezen uit een dubbel getal van veertien personen dat door de afgaande burgemeesters is opgesteld. Deze zeven schepenen zullen door de schout, en bij zijn afwezigheid door de presiderende burgemeester, worden beëdigd, 17 februari 1666
18b Akte waarbij de Staten van Holland en Westfriesland aan de burgemeesters en regeerders van Enkhuizen toestemming verlenen de weesmeesters te machtigen wezenfondsen te beleggen, 24 maart 1670
19 Akte waarbij de Staten van Holland en Westfriesland het privilege van 20 maart 1523 door Karel V gegeven inzake de aanstelling van de vroedschap zodanig wijzigen dat de vroedschap voortaan uit 18 leden zal bestaan (was 20), in de leeftijd van 25 jaar en ouder (was 30), opgemaakt 11 maart 1791
1361 Lijst van de handvesten en privilegiën van Enkhuizen, door burgemeesters overhandigd aan Egbert van den Hooff om door hem te worden gedrukt, 26 november 1666
241 Privilegieboek der stad Enkhuizen. Handschrift in fo. 59 bladen (118 blz.) en 6 bladzijden Index, geschreven op perkament, eerste helft 16e eeuw; van blad 60-86 geschreven op papier, eerste en tweede helft 16e eeuw
3. Keuren en Ordonnantiën
4. Bestuur (Regering)
5. Ambten en bedieningen
6. Rechtspraak
7. Afgevaardigden ter dagvaart
8. Eigendommen en rechten van Enkhuizen
9. Thesaurier
10. Financiën
11. Loterijen, collecten etc
12. Ontvanger-Generaal
13. Belastingen, accijnzen en heffingen
14. Openbare werken
15. Krijgszaken, versterking en verdediging der stad, schutterij, kazernering, openbare veiligheid
16. Gecommitteerd Raad Enkhuizen Admiraliteit Westfriesland en het Noorderkwartier
17. Dijken en waterschappen
18. Binnenvaarten
19. Beurtveren
20. Markten
21. Handel en scheepvaart
22. Bewindhebbers VOC Enkhuizen
23. Bewindhebbers van de West-Indische Compagnie ter Kamer Enkhuizen
24. Groote Visserij
25. Walvisvaarders
26. Gilden en Neringen
27. Kerkelijke Zaken
28. Onderwijs
29. Godshuizen, Armenzorg, Ondersteuningsfondsen
30. Volksgezondheid
31. Veestapel
32. Familiepapieren Enkhuizer Geslachten
33. Stukken welke berustten op de Weeskamer en 1 april 1925 naar het Rijksarchief in Haarlem werden gestuurd en later zijn teruggekeerd
34. Na 1925 aan het stadsarchief van Enkhuizen toegevoegde bescheiden betreffende Enkhuizer families en personen
35. Stempels en zegelfragmenten
36. Doop-, Trouw- en Begrafenisregisters en dergelijken
laatste wijziging 25-06-2025
4.396 beschreven archiefstukken
159 gedigitaliseerd
totaal 16.235 bestanden

Kenmerken

Datering:
1353-1815 (1872)
Plaats:
Enkhuizen
Soort archief:
Overheid
Omvang:
89500 mm
Licentie:
CC BY-SA 4.0 Creative Commons (CC BY-SA 4.0)
Openbaar:
geheel
Auteur:
C.J. Gonnet (1892, 1894), aangevuld door L. Hoogeveen (1974) en A. Galiart (2025)
Categorie:
laatste wijziging 25-06-2025
4.396 beschreven archiefstukken
159 gedigitaliseerd
totaal 16.235 bestanden