Zoeken in oud-rechterlijke archieven
De documenten van de rechtspraak in de periode voor 1811 zijn opgenomen in de oud-rechterlijke archieven. Veel dorpen in Westfriesland kregen in de periode 1364-1414 stadsrechten. Het bezit van stadsrechten betekende onder andere zelfstandigheid in rechtspraak door plaatselijke rechters: de schepenen.
De schepenbanken behandelden civiele zaken en strafzaken, van de kleinste vergrijpen tot de zwaarste misdaden. De verslagen komen we in de inventaris tegen als “schepenrol”, “schoutsrol”, “officiersrol”, “officiers criminele rol” en “baljuws- en schoutsrol”. Vonnissen of getuigenverklaringen zijn te vinden onder termen als “sententiën”, “depositiën”, “examiniatiën en “informatiën”.
De schepenbanken registreerden ook de overdracht van onroerend goed en het aangaan van hypothecaire geldleningen. Vandaar dat de oud-rechterlijke archieven registers van “transporten en hypotheken” bevatten. Verder kon men ten overstaan van schepenen een testament, boedelinventaris, boedelscheiding of getuigenverklaring laten opmaken. Deze zijn te vinden in de series “schepenakten”. Overigens kon men voor dergelijke akten ook terecht bij de notaris.
Een belangrijke taak van de stedelijke rechtscolleges was het toezicht op het beheer van weesgoederen door voogden. In grotere plaatsen als Hoorn, Enkhuizen en Medemblik was deze taak opgedragen aan een aparte weeskamer. De bezittingen van weeskinderen zijn te vinden in “staatboeken”, “weesboeken” en “boedelpapieren”. De financiële verantwoording van het door voogden gevoerde beheer is te vinden in “voogdijrekeningen”.
Zoeken in de oud-rechtelijke archieven
De oud-rechtelijke archieven zijn gescand en beschikbaar via onze website. De bronnen zijn niet-geïndexeerd, maar ze zijn wel via onze website doorbladerbaar. Op deze pagina leggen wij uit hoe u het beste onderzoek kunt doen in dit archief.
