Hensbroek

Bestuur en grondgebied

De gemeente Hensbroek is in 1817 ontstaan door opsplitsing van de in 1812 gevormde gemeente Obdam. Tot de gemeente behoorden Hensbroek, het zuidwestelijke deel van de polder Wogmeer en een klein gedeelte van de Heerhugowaard.

Hensbroek was vanouds een heerlijkheid en dus was een deel van het publiekrechtelijk gezag in bezit van een particuliere ambachtsheer. Uiteindelijk werd de invloed van ambachtsheren in 1814 beperkt tot een recht van voordracht van leden van de gemeenteraad.

In eerste instantie waren op plattelandsgemeenten respectievelijk het “Reglement van bestuur voor het platteland der Provincie Holland” (1816) en het “Reglement op het bestuur ten platten lande in de Provincie Holland” (1825) van toepassing.

De Grondwet van 1848, in 1851 gevolgd door de Gemeentewet, maakte een einde aan het onderscheid tussen steden, heerlijkheden, districten en dorpen. De nieuwe staatsinrichting kende alleen nog gemeenten. Het heerlijke recht van voordracht werd, zonder vergoeding voor de eigenaren, afgeschaft.

Per 1 januari 1979 ging Hensbroek samen met Obdam op in de nieuwe gemeente Obdam. Het Hensbroeker deel van de Heerhugowaard werd toen bij de gemeente Heerhugowaard gevoegd.

waterschappen

Hensbroek viel voor het onderhoud van de Westfriese Omringdijk onder de Vier Noorder Koggen, maar was niet in het bestuur van het ambacht vertegenwoordigd. In 1864 kwam hieraan een eind, toen Hensbroek werd overgebracht naar het Geestmerambacht.

Voor de afwatering viel de gemeente grotendeels onder de polder Hensbroek. Deze polder werd in 1791 gereglementeerd en had sindsdien een eigen bestuur, los van het dorpsbestuur. In Hensbroek lag tevens een gedeelte van de Wogmeer, een droogmakerij uit de zeventiende eeuw. De polders Hensbroek en Wogmeer gingen in 1976 op in het waterschap Westfriesland.