Bestuur en grondgebied
De gemeente Venhuizen is per 1 augustus 1970 ontstaan door samenvoeging van de gemeenten Schellinkhout, Wijdenes en Venhuizen.
In 1816 was op plattelandsgemeenten het “Reglement van bestuur voor het platteland der Provincie Holland” van toepassing. Dit werd in 1825 vervangen door het “Reglement op het bestuur ten platten lande in de Provincie Holland”.
De Grondwet van 1848, in 1851 gevolgd door de Gemeentewet, maakte een einde aan het onderscheid tussen steden, heerlijkheden, districten en dorpen. De nieuwe staatsinrichting kende alleen nog gemeenten.
De gemeente Venhuizen ging in 2006 op in de nieuwe fusiegemeente Drechterland.
Waterschappen
Schellinkhout, Venhuizen en Wijdenes vielen voor het onderhoud van de Westfriese Omringdijk onder het ambacht Drechterland.
Voor de afwatering behoorde het noordelijk gedeelte van de banne Venhuizen (de “noorderban”) behoorde tot de Houterpolder, het zuidelijk gedeelte behoorde samen met de banne Hem en een klein deel van Oosterleek tot de polder Hem en Venhuizen.
Schellinkhout vormde een zelfstandige polder. De buiten de Westfriese Omringdijk gelegen polder Binnen- en Buiten-Uiterdijk lag ook in de gemeente Schellinkhout.
Ook Wijdenes en Oosterleek vormden een zelfstandige polder, al behoorde een klein deel van Oosterleek tot de polder Hem en Venhuizen.
Na samenvoeging van de bemaling van de polders Hem-Venhuizen en Wijdenes-Oosterleek werden beide polders in 1919 verenigd tot polder De Drieban. De bemaling van de Houterpolder, waartoe de “noorderban” van Venhuizen behoorde, werd in 1924 overgenomen door polder Het Grootslag. De Houterpolder werd vervolgens met ingang van 1927 opgeheven.
Voor zover niet al eerder waren opgeheven, zijn de genoemde polders in 1973 opgegaan in het Waterschap Westfriesland.
Het plaatselijk polderbestuur werd tot en met 1858 uitgeoefend door het gemeentebestuur. Dat betrof voornamelijk het onderhoud van enkele wegen en het innen van de omslagen (waterschapsbelastingen) voor polders en waterschappen. Voor deze taak werden in 1859 gereglementeerde besturen ingesteld: de banne Venhuizen, de banne Hem, de banne of polder Schellinkhout en de banne of polder Wijdenes en Oosterleek
Vanwege hun weinig omvangrijke taak besloot het provinciaal bestuur uiteindelijk tot opheffing van de bannen. Hun taken gingen in 1948 over naar de besturen van de polders waarin ze lagen.
In onze collectie
gemeentebestuur Schellinkhout 1811-1932
gemeentebestuur Schellinkhout 1933-1944
gemeentebestuur Schellinkhout 1945-1970
gemeentebestuur Venhuizen 1812-1931
gemeentebestuur Venhuizen 1932-1970
gemeentebestuur Wijdenes 1811, 1817-1935
gemeentebestuur Wijdenes 1936-1970
gemeentebestuur Venhuizen 1970-2007
registers van de burgerlijke stand Schellinkhout
registers van de burgerlijke stand Venhuizen
registers van de burgerlijke stand Wijdenes
hervormde gemeente Hem
hervormde gemeente Hem-Venhuizen-Oosterleek
hervormde gemeente Schellinkhout
hervormde gemeente Schellinkhout-Wijdenes
hervormde gemeente Venhuizen
statie, later parochie Venhuizen
ambacht van West-Friesland genaamd Drechterland
polder Binnen- en Buiten-Uiterdijk (Schellinkhout)
banne of polder Schellinkhout
polder Venhuizen en Hem
banne of polder Wijdenes en Oosterleek
polder Houterpolder
polder Het Grootslag
Waterschap De Drieban
banne Hem
banne Venhuizen