Abbekerk voor 1812

Geschiedenis in deze periode
Voor zover valt na te gaan komt de eerste vermelding van de naam Abbekerk voor in een bul uit omstreeks 1250. Daarin bevestigt paus Innocentius IV (1243-1254) het nonnenklooster te Hemelum in het bezit van een aantal goederen.wordt in een baljuwsrekening uit 1311 vermeldt als Abbenkerke. In dit document komen ondermeer de namen voor van de oudste misdadigers van het dorp.

Bestuur en grondgebied
Abbekerk was tot 1812 een zelfstandig dorp. In 1802-1803 kwamen hiervoor de termen “gemeente” en “gemeentebestuur” in zwang. Onder deze gemeente viel ook het westelijke deel van de Bennemeer en een groot deel van De Weere. Per 1 januari 1812 ging Abbekerk samen met Lambertschaag op in de nieuwe gemeente Abbekerk.

Gerechtelijke indeling
Het dorp behoorde gerechtelijk tot de stede Abbekerk. Deze toestand heeft bestaan tot maart 1811.

Kerkelijke indeling
De gereformeerde, later hervormde gemeente Abbekerk-Lambertschaag vormde een zelfstandige kerkgemeente met een eigen kerkbestuur en predikant. Abbekerk en Lambertschaag hadden samen een predikant en gebruikten beide dorpskerken voor gezamenlijke diensten. Ook vergaderden zij samen over zaken van gemeenschappelijk belang. De predikant woonde in Abbekerk. De katholieken uit Abbekerk vielen onder de statie Lambertschaag, de doopsgezinden onder de doopsgezinde gemeente Twisk-Abbekerk te Twisk en de lutheranen onder de evangelisch-lutherse gemeente Medemblik.

Waterstaatkundige indeling
Abbekerk viel zowel voor het onderhoud van de Westfriese Omringdijk als voor de afwatering onder Vier Noorder Koggen.

Bronnen

• collectie doop-, trouw- en begraafboeken
• dorpsarchief Abbekerk
• archief stede Abbekerk
• oud-rechterlijk archief Abbekerk (rechtbankverslagen, transporten onroerend goed en hypotheekakten)
• hervormde gemeente Abbekerk-Lambertschaag
• statie Lambertschaag, later parochie De Weere
• stadsarchief van Medemblik (voor Abbekerk zie bijvoorbeeld de registers van 200^e en 1000^e penning, haardstedengeld en familiegeld uit de jaren 1623, 1628, 1638, 1644, 1647, 1654-1661, 1667 en 1674)
• notarieel archief Abbekerk en omliggende plaatsen
• archief van het ambacht van West-Friesland genaamd Vier Noorder Koggen (afschriften van registers van de 40^e penning over overdracht onroerend goed in de stede Abbekerk over 1660-1690)
• stadsarchief Hoorn (afschriften van registers van de 40^e penning over overdracht onroerend goed in de stede Abbekerk over 1680-1690)

Plaatselijke begraafgegevens
Inwoners van alle godsdienstige gezindten werden begraven in de gereformeerde kerk of de naastgelegen begraafplaats. Hiervan zijn gegevens bewaard gebleven uit de periode 1721-1828.

Plaatselijke huwelijksgegevens
Huwelijken van alle godsdienstige gezindten werden tot begin 1795 verplicht afgekondigd in de gereformeerde kerk. Hiervan zijn geen gegevens aanwezig.

Gerechtelijke huwelijksgegevens en impost op trouwen en begraven
Tijdens de Republiek (tot begin 1795) werden alleen gereformeerde huwelijken wettelijk erkend. Wettige huwelijken van andersdenkenden werden gesloten voor de stedelijke rechtbank in Abbekerk. De gegevens over deze huwelijken zijn vanaf 1681 bewaard gebleven. Ook de impost (= belasting) op trouwen en begraven werd door de stede Abbekerk geregistreerd. Hiervan zijn gegevens bewaard gebleven uit de periode 1707-1790.